Үйл үг

ярах [үйл үг] юмыг хоёр тийш нь болгох, хагалах арьс махыг нь эсгэж ярах (арьс махыг хөндөж хоёр тийш нь хагалах, зүсэх), газрыг хагалж ярах (газрыг хагалж сэндийлэх), үсийг нь ярах (үсийг нь хоёр тийш нь хагалах) нээх, сөхөх, онгойлгох хормойгоо ярах (хормойгоо сөхөх), хөшиг ярах (хөшиг нээх), энгэрээ ярах (энгэрээ ил гаргах).
ярваганах [үйл үг] байн байн ярвайх ярвага ярвага хийх (ярвагар юмны үргэлжлэн хөдлөх), ярваганан байх (байн байн ярвайх) арзаганах өт хорхой ярваганах (өт хорхой арзганах) (шилжсэн утга) хээнцэр, ихэмсэг зан байдал гаргах ярваганан зогсох (ихэмсэг байдалтай зогсох).
ярвагардах [үйл үг] хэтэрхий ярвагар болох, ярвагарын учир тохиромжгүйдэх.
ярвайх [үйл үг] ярвагар, хямсгар болох юмны ярагдаж онгойх.
ярвалзах [үйл үг] ярвагар юмны ярвас ярвас хөдлөх.
ярвиглах [үйл үг] яршиг төвөг удах ялихгүй юманд ярвиглах (шалихгүй юманд төвөг удах).
яргалах [үйл үг] ярга хийх, алах, нядлах, тамлан зовоох яргалан устгах (мал амьтныг зэрлэгээр алж устгах).
яргах [үйл үг] амьтны нүх малтаж зүтгэлэн явах тарвага яргах (тарвага газар нүхлэн ухаж, цааш явах) хүний ажил хэргийнхээ төлөө марган тэмцэж, маргаж мэтгэх яргаж маргах (өөрийн үзэл бодлыг хамгаалж, ам булаалдан эсэргүүцэж маргах) морь малын гэнэт зогсосхийх, түдэх, ухрах морь яргах (морь гэнэт ухрах).
яргах [үйл үг] нүдэн дотор хатгалах мэт өвдөх нүд яргах (нүд хатгах мэт өвдөх).
яргих [үйл үг] үглэх, янших нохой яргих (нохой янших, зогсолтгүй хуцах), яргих янших (хоршоо үг) (үглэх янших).
яргих [үйл үг] дэвсгэр, ширдэг нимгэдэж дороос нухаж хатуудах ор яргих (орны дэвсгэр нимгэдэж хатуудах).
яргуйлах [үйл үг] хонь, ямаа яргуй идэх хонио яргуйлах (хонио яргуй идүүлэх) (шилжсэн утга) чандлах.
ярдаглах [үйл үг] ярдаг адайр зан байдал гаргах хүүхэд ярдаглах (хүүхэд ярдаг зан гаргах),
ярдайх [үйл үг] ярдгар, шазгар болох.
ярзайх [үйл үг] хүн, амьтны уруулаа сөхөж шүдээ ил гаргах нохой ярзайн архирах (нохой шүдээ ил гарган архирах), шүд нь ярзайх (уруулаа сөхөж шүд нь ил гарах) юмны арзгар, ярзгар болох, шазайх оёдол нь ярзайх (юмны оёдол нь арзгар, ярзгар болох) хэдэр хэвцэг зан байдал гаргах хэвцэглэн ярзайх (хэдэрлэн адайр зан ааш гаргах).
ярзалзах [үйл үг] ярзгар юмны байн байн хөдлөх нохой сүр үзүүлэн шүдээ нэлээд ил гаргах олон жижигхэн амьтны үймэх, хөдлөх.
ярзганах [үйл үг] ярзгар юмны үргэлжлэн хөдлөх.
ярзгардах [үйл үг] хэтэрхий ярзгар болох. яриа(н) (нэр үг) илтгэн өгүүлэх, хэлэх үг яриа дэлгэх (удаан ярих), яриа хийх (илтгэн өгүүлэх), ярианы хэл (хэл шинжлэл)(утга зохиолын бус аман ярианы хэл), домог яриа (хоршоо үг) (түүхт хүн, түүхт хэрэг явдал, газар орны түүхийн дурсгалт зүйлсийн тухай амаар уламжлагдсан зүйл), үг яриа (хоршоо үг) (яриа хөөрөө, хэлэх ярих юм), яриа хөөрөө (хоршоо үг) (ярилцах), ярианд согтох (бусдын ярианд ихэд автах) дэмий олон үгтэй, чалчаа хүн яриа хүн (үг хэл, яриа хөөрөө ихтэй хүн).
яриглах [үйл үг] зовуурилах, яраглах зөрүү гөжүүд ярих нуршин хэлэлцэх.
ярилцах [үйл үг] харилцан хэлэлцэх, зөвлөлдөх дотно ярилцах (дотно байдлаар хоорондоо ярих).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.