Дайвар үг

шулба [дайвар үг] няц, гуд шулба татах (гуд татах), шулба цохих (няц цохих), шулба чанах (ялз чанах).
эгнэгт [дайвар үг] үүрд мөнхөд, хэзээд эгнэгт мартахгүй (хэзээ ч мартахгүй, цаг ямагт санаж явах).
эгц [дайвар үг] юмны шулуун цэх, эрс байдал эгц зогсох (цэх зогсох), эгц харах (урдаас нь эрслэн харах), эгц шугам (шулуун шугам) (шилжсэн утга) зоригтой шударга, шийдэмгий зан чанар эгц шийдэмгий (хоршоо үг) (зорьсондоо заавал хүрдэг зан чанар), эгц шударга (хоршоо үг) (шантаршгүй зоригтой).
эгээ [дайвар үг] арай, арайтай л эгээ унасангүй (арай, арайтай л унасангүй).
эгээ [дайвар үг] адилхан, хэвээрээ янзаараа эгээ адилхан (яг л адилхан).
эзээгүй [дайвар үг] аргагүй, эрхбиш эзээгүй өгөх (аргагүйн эрхэнд л өгөх), эзээгүй эр хүн байна даа (эрхбиш эр хүн байна даа).
элт [дайвар үг] хүч нэмэгдүүлэх үг элт цохих (хатуу чанартай юмыг эмтэртэл нь балбах).
энд [дайвар үг] нүдэнд харагдах ойр орчин эндэхийн хүмүүс (энд буюу өгүүлэгчийн байгаа газрын хүмүүс), эндээ үлдэх (ярьж буй, байгаа газраа үлдэх), энд тэнд (хоршоо үг) (а.энэ газар, тэр газар, нягт биш зайтай б.эмх замбараагүй), энд тэнд хэвтэх (энэ, тэр газар ундуй сундуй хэвтэх), энд тэндгүй (а.газар сайгүй, хааяагүй, элбэг б.ихэд тарсан, таруу байдалтай), энд ирж эрэг мөргөж, тэнд очиж тэрэг мөргөх (зүйр үг) (ийш тийш гүйж тэвдэх, яаж ч чармайсан үйл явдал бүтэмжгүй болох).
энүүхэн [дайвар үг] энд, маш ойрхон энүүхэнд байгаа (бараг энд, саш ойрхон байгаа) юмыг багасган чамлахад хэлэх үг энүүхэн үү дээ (яасан жаахан бага юм бэ) амихандаа, өөр зуураа энүүхэндээ гэхэд (өөр зуураа, хувьдаа).
яахан [дайвар үг] юмны чухам байдал учрыг асуухад хэлэх үг хэрхэн яахан мэдэх (хэрхэн, яаж мэдэх), яахан чадах билээ (хэрхэн, яаж чадах билээ).
яваандаа [дайвар үг] алсдаа, хэтдээ, аажимдаа яваандаа дадах байх (алсдаа дадах байх).
явуут [дайвар үг] явахын далимд, явдал дундаа явуут буух (явахын далимд буух), явуут дундаа (явдал дундаа), явуут дэлгүүр ороод гарах (явахын далимд дэлгүүрт ороод гарах).
яг [дайвар үг] юмны туйлдаа хүрч, мухардах, тулгарах зэргийн байдал яг зогсох (нэгмөсөн зогсох, шууд зогсох), яг тулгарах (гэнэт бүр тулгарах), яг мухардах, яг таг мухардах (юмны учир зүйг олж чадахгүй арга мохох), яг суух (а.шууд суух б.(шилжсэн утга) арга мухардах, байснаа барах), ягтаа тулах (туйлдах, аргаа барах) юмны маш сайн нийлэх, яв цав, яв тав тохирох байдал яг баримтлах (тухайн хууль дүрэм, тогтсон дэг жаягийг хатуу чанга баримтлах), яг таг (хоршоо үг) (илүү дутуугүй, ямар ч яриагүй тохирч зохицсон байдал), яг таг таарах (маш сайн таарах), яг хийсэн хүн (сүрхий хэрсүү хүн) бүр, огт, таг яг зогсох (бүр зогсох), яг тохиолдох (халз тулгарах), яг түүний тухай (зөвхөн түүний тухай).
ялба [дайвар үг] ялз, шалз ялба цохих (ялбагар зөөлөн юмыг бяц нүдэх), ялба чанах (хоол идээг шалз чанах).
ялдам [дайвар үг] аянтал, дашрам, далим ажлын ялдмаар (ажлын далимаар).
ялдар [дайвар үг] дашрамд, далимд ялдар сонсгох нь (дашрамд сонсгох нь) найр тал.
ялз [дайвар үг] шалз мах ялз чанагдах (мах шалз чанагдах).
ялин [дайвар үг] дандаа, ямагт ялин тийм зантай хүн (дандаа тийм зантай хүн) нэгэн адил цэвэр, цул, хольцгүй.
ялт [дайвар үг] төмөрлөг, хатуу юмны гадарга халцрах, шалбарах, эмтрэх байдал ялт цохих (хатуу юмыг эмт цохих, сэлт цохих).
ямарваа [дайвар үг] хүн амьтан, үзэгдэл юмс, хэрэг явдлын байдлыг төлөөлүүлэн заах үг алив, аливаа ямарваа нэг тохиолдолд (аливаа нэг тохиолдолд).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.