Анагаах ухаан
цитоплазм [анагаах ухаан]
эсийн сийвэн.
цөстөх [анагаах ухаан]
хүн, цөсний өвчтэй болох.
цусны бүлэг [анагаах ухаан]
(хүн, амьтны цусны нийцэх чанараар ангилах бүлэг), цусны даралт (анагаах ухаан) (судасны дотуур урсах цус, судасны хананд даралт үүсгэх), цусны сийвэн (анагаах ухаан) (цусыг бүлэгнүүлэлгүй, эсээс нь салгахад үлдэх шингэн хэсэг), цусны судал (цус гүйх гуурслаг эрхтэн), цусны шар ус (цусны цайван), цусны шимүүр хорхой (цус сорогч хорхой), цусны эргэлт (зүрхний агшилтын хүчээр бие махбодод эргэлдэх цусны хөдөлгөөн), цэвэр цусны (үүлдэр холилдоогүй, хольцгүй), цэвэр цусны азаргацэвэр цусны хуц (үүлдэр холилдоогүй азарга, хуц), цус нөж (хоршоо үг) (бүлэгнэж өтгөрсөн болон шингэн цус), цус шүүс (хоршоо үг) (шингэн цус болон шүүс), цус гаргах (ан амьтан агнах), мах цусны холбоотой (ураг төрлийн холбоотой), нас бага, цус шингэн (бага балчир, үзэж сонссон зүйл цөөн), оготны хамраас цус гаргаж үзээгүй (ан хийж үзээгүй), цусаар уйлсан ч (яасан ч, хэрхэвч), цусыг хормойлуулах (алах) (шилжсэн утга) (х.а.а).
цүлхэн [анагаах ухаан]
судас зэрэг гуурслаг эрхтний хана, хэсэгхэн газар идэгдэж нимгэрснээс цусны даралтаар овойж, хүүдийнцэр үүсгэх эмгэг, аневризм, давентикул.
цэр [анагаах ухаан]
хүн, амьтны уушги болон хоолойноос гарах салслаг цэлцгэр ялгадас, шүүрэл цэр гарахцэр ховхрох (цэр уушгинаас суларч ихээр гарах), цустай цэр (цус холилдсон цэр), нус цэр (хоршоо үг) (хүн, амьтны хамар болон уушиг, хоолойноос гарах салст ялгадас, шүүрэл).
чагнуур [анагаах ухаан]
чагнах багаж хэрэгсэл чагнуураар чагнах (чагнах хэрэгслээр чагнах), эмчийн чагнуур (эмч хүний чагнах багаж хэрэгсэл). чагт(ан) (нэр үг) юмыг товчлох, торгож тогтооход зориулж хийсэн хөндлөн тээг чагт хийх (юмыг торгоон тогтоох хөндлөн тээг үйлдэх, хийх), зэлний чагт (зэлэнд хийсэн хөндлөн тээг мод), модон чагт (модоор хийсэн тээг), тугалын чагт (тугалыг зэлэнд уяхад зориулж хийсэн тээг мод), чагтан тамга (чагт хэлбэр бүхий тамга), чагтан тэмдэг (чагт хэлбэртэй тэмдэг), чагтан хэлбэртэй (чагт хэлбэр дүрстэй), чагтан мултлах өдөр (зунжин гүүгээ барьж айраг цэгээ дэлгэрснээс хойш өвлийн эхэн сард унагаа тавих өдөр, намрын адаг сарыг нохой сар гэх тул унагаа тавихгүй. харин намрын цагаан хяруунд уясан унага чийрэгших тул өвлийн эхэн сар буюу зул сарыг сонгон чагт мултлах баярыг хийдэг) (шилжсэн утга) саад, садаа чагт тавих (саад хийх).
чичрэг [анагаах ухаан]
халуурч, чичрэх өвчин чичрэг өвчин тусах (чичрэг өвчин хүрэх).
шамбарам [анагаах ухаан]
хошного доторх венийн судас бүдүүрч молцоглох өвчин, заримдаа хагарч цус гарна гортиг яр шамбарам тусах (шамбарам өвчнөөр өвдөх).
шамбарамтах [анагаах ухаан]
шамбарам өвчтэй болох.
шар [анагаах ухаан]
хүний хоол ундаа хэтрүүлэн хэрэглэснээс болж тохиолдох өвчин шар дэврэхшар нь дэврэх (шар хөөрөх өвчин тусах), шар ихтэй (шар өвчин элбэгтэй), шар тайлах (архи хэтрүүлэн хэрэглэснээс болж дотор эвгүй болохыг намжаах), шар хөдлөхшар нь хөдлөх (а.шар хөөрөх өвчин дахих б.(шилжсэн утга) уур омог нь цочмог дэврэх), шар хусах (а.хүний идсэн юм исч, дээш хэхрэх б.(шилжсэн утга) уур омог хүрэх), шар цус хөөрөх (нүд эрээлжлэн толгой эргэн, дотор муухай болж ухаан балартах), айргийн шар (айраг хэтрүүлснээс тусах өвчин), архины шар (архи уусны маргааш архи нэхэх донгийн илрэл) (ярианы үг, хэллэг) элэг гэмтэснээс цөс зогсонгитож, цөс цусаар гарснаас арьс салст шар өнгөтэй болох халдварт өвчин шар авах (а.шар өвчин тусах б.(шилжсэн утга) бусдыг байн байн хашруулах, зовоох).
шок [анагаах ухаан]
мэдрэлийн хүчтэй цочролын улмаас үүсэх саатал, цочирол цохиулалт шокноос гарах (гайхаж цочирсон байдлаас гарах, сэтгэлзүй хэвийн байдалдаа орох), шоконд орох (мэдрэлийн хүчтэй цочролын улмаас саатал, цочиролд орох).
шүүдэс [анагаах ухаан]
нярай хүүхдийн толгой хатгаж өвдөх, арьс салстанд нь шүүс татах өвчин эмгэг.
эм [анагаах ухаан]
өвчнийг эмчлэхэд ерөндөг болгон хэрэглэх зүйлийн ерөнхий нэр эм боловсруулах (эм үйлдвэрлэх), эм тугнах (эмийг тугнуураар хэмжих), эмийн үйлдвэр (эм боловсруулан бэлтгэх газар), эм баригч хуучир. (эмч), эм залах (эм авах), эмийн сан (боловсруулсан эмийг хадгалах, олгох, худалдаалах газар), эмийн ургамал (эмийн найрлагад ордог ургамал), эмийн жор (эмийг найруулах хувь хэмжээний заавар), эмийн тугнуур (эм хэмжих бяцхан халбага), эмийн шошго (эмийн пайз, хаяг), эмийн эрдэм (монгол эмийн хий, шар, бадганын бэлгэ чанарын хорин бүрэлдэхүүнийг дарах чадал), эмийн шигшүүр (эм шигших элгэг), эмийн чадал (эмийн хүний биед үзүүлэх нөлөө), эм найруулах (эмийн зүйлийг зааврын ёсоор хувилан нийлүүлэх), эм судлалэм зүй (шинжлэх ухаан) (эмийн зүйл бие махбодод нөлөөлөх чадлыг судлах ухаан), эм судлалч (эм судлалд мэргэшсэн хүн), эм зүйн толь бичиг (эмийн нэр, чанар, бүрэлдэхүүн, хэрэглэх заавар хэмжээ, найруулга зэргийг тэмдэглэж улсаас баталгаажуулсан ном), эм дом (хоршоо үг) (өвчнийг илаарьшуулах эм тан, арга засал), эм тан (хоршоо үг) (өвчин анагаах төрөл бүрийн эмийн бэлдмэл), эм тариа (хоршоо үг) (эм болон тариур), бугын эм (ургамал судлал) (уул, хээр талын ой модны доторх сүүдэрлэг чийгтэй газар ургадаг, иш нь ширүүн үстэй, навч нь өндгөлжин зуйван, жижиг цагаан цэцэг бүхий олон наст өвс). эм (тэмдэг нэр)(хэл шинжлэл)эм эгшиг (хэлний дундуур өгүүлэгдэх э, ө, ү, е, ю (ү) тав), эм хүйс (хэл зүйн хүйсийн айн доторх ялгаврын нэг зүйл), эм үг (эм эгшиг оролцсон үг).
эмч [анагаах ухаан]
өвчнийг анагаах, засах мэргэжлийн хүн бага эмч (дунд боловсролтой эмч), их эмч (дээд боловсролтой эмч), малын эмч (малын өвчнийг анагаан засах мэргэжлийн хүн), хүний эмч (хүний өвчнийг анагаан засах мэргэжлийн хүн), эмч домч (хоршоо үг) (өвчнийг анагаан засагч хүн), эмч сувилагч (хоршоо үг) (өвчтөнийг эмчлэх, сувилах мэргэжилтэй хүн), эмчийн эхнэр өвчтэй, дарханы тэрэг эвдэрхий (зүйр үг) (загасчны морь усгүй гэдэгтэй адил), эмч (мэргэн үг) боловч биедээ тусгүй, хутга хурц боловч хуйдаа тусгүй (зүйр үг) (яах ч аргагүй), эмчийн муугаас үхнэ, эмийн муугаас ядуурна (зүйр үг) (а.хариуцлагагүй эмч хүнийг эмнэх биш харин үхэлд ч хүргэж болно б.муу эхнэртэй хүн зовно), эмчийн хуучин нь дээр, элэгний шинэ нь дээр (зүйр үг) (аливаа зүйлд туршлага дадлага чухал).
эсэргэнэ [анагаах ухаан]
зарим өвчний уршгаар хүний биед туурах толбо, гөвдрүү, цэврүү эсэргэнэ туурах (өвчний улмаас хүний биеэр толбо, гөвдрүү, цэврүү гарах), улаан эсэргэнэ (хоолой өвдөхийн хамт биед юм гарах нэг зүйлийн халдварт өвчин ихэнхдээ хүүхдэд тусна).
эсэргэнэтэх [анагаах ухаан]
эсэргэнэ өвчин тусах.
юлд [анагаах ухаан]
арьсны өвчин юлд гарах (арьсанд загатнаа өвчин тусах), хяргадаг юлд (үс хуйхладаг мөөгөнцөр өвчин).
ялма [анагаах ухаан]
арьсны нэг зүйл халдварт өвчин.
яр [анагаах ухаан]
хүн, амьтны арьсны бүх давхаргыг гэмтээж, шархлуулсан эмгэг яр гарах (арьсан дээр яр бий болох), амгай яр (хүний завжинд гардаг нэгэн зүйл яр, эмгэг), амруу яр (амны салст бүрхүүл үрэвсэн улайж, идээлэх өвчин), бүсрэг яр (их халуунд хөлсний булчирхайнаас гарах, улаан бижрүү, улайрч бурзайн гарах яр), гортиг яр (цус саатсанаас бэлхүүс орчим гарах яр), могой яр (биеийг ороосон нэгэн зурвас улаавтар мөхлөг яр мэдрүүл бүгсэн, салхин цэцгийн нян сэдрэх юмуу тархлаа суларснаар идэвхжих, голдуу хавирга завсрын мэдрүүл дагасан, хөндүүр гинжин цэврүү), хулгана яр (а.хүний биед гарах нэг зүйл хорт яр өвчин б.адуунд дамжин халдварлах бөгөөд анх хүзүүний орчмоос эхлэн гарч үрэвсэн хордуулах нэг зүйл яр өвчин), тэмбүү яр (нэгэн зүйл өнгөний халдварт өвчин), хятад яр (хүрэлцэхийн хор, тэмбүү), чоно яр (хүний нүүр зэргээр гарах улаан өнгөтэй яр), яр түүхий (хоршоо үг) (эмгэг, түүхий өвчин), яр тэмбүү (хоршоо үг) (өнгөний халдварт өвчин), яр шарх (хоршоо үг) (идээт үрэвсэл, хүн амьтны арьс мах ялтарч ховхорсон нь).