Бие бүтэц, анатоми
аорт [бие бүтэц, анатоми]
зүрхний зүүн ховдлоос гараад улаан хоолой, цээж, хэвлийн хөндийг дагаж, ууц хүртэл үргэлжлэх том судас гол судас.
артери [бие бүтэц, анатоми]
зүрхнээс гарсан цусыг бүх бие махбодод тараах судас артерийн судас (тараагуур судас).
багалзуур [бие бүтэц, анатоми]
амны хөндий, улаан хоолой хоёрын нийлэх суваг багалзуурын уг (эрүүний доодох хоолойн уг), багалзуур шахах (хоолойн тус газраас атган цухалдуулах), түүшүү багалзуур (хоршоо үг) (араа шүдний уг болон төвөнхийн орчим газар).
бугуй [бие бүтэц, анатоми]
шууны төгсгөлийн нарийссан хэсэг гарын сарвуу, шуу хоёрын нийлэх зааг хэсэг бугуйн цаг (бугуйд зүүх цаг), гар бариад бугуй барих (улам даврах, ахин цаашлах).
вен [бие бүтэц, анатоми]
хүн, амьтны эрхтнээс нүүрс хүчлээр ханасан цусыг хурааж зүрхэнд авчирдаг нимгэн ханатай судас хураагуур.
гандан [бие бүтэц, анатоми]
гарын шууны яс, нарийн чөмөг гандан шуу (гарын шуу).
гол [бие бүтэц, анатоми]
хүн, амьтны хэвлийн дотоод талд сээр нуруунд наалдан тогтсон сэлтэр, бүдүүн судас гол судал (гол судас), гол судас (бие махбодын артерийн судсыг тэтгэх тэжээх гол том судас), гол зүрх (амин зүрх), голт зүрх (а.амьтны амин зүрх б.хамгийн дотно хайртай хүн в.үнэн сэтгэл зүрх), голыг нь таслах (амийг нь таслах), үнэн голоосоо (үнэн сэтгэлээсээ), гол гонсойх (сэтгэл дундуур болох, гомдох), гол зогоох (а.өлбөрөхгүйн төдийхөн идэх б.амь зуух), гол орох (өлсгөлөн үедээ бага зэрэг юм идэх), гол нь харлах (а.харамсах, гомдох б.өлсөх), гол тасрах (а.ихэд өлсөх б.амь алдах, үхэх), гол өөд хүйт оргих (гомдох, гол гонсойх), голыг нь самнах (амийг нь таслах, алах), голд орох (а.аминд орох б.үнэхээр итгэх), голсон юм голд орж, шилсэн юм шилд гарах (зүйр үг) (голж байсан юм хэрэгтэй болж, шилж байсан зүйл хэрэггүй болох).
гүрээ [бие бүтэц, анатоми]
хоолойн хажуугийн хоёр талыг дагаж байдаг бүдүүн судал ба түүний орчин
дагз [бие бүтэц, анатоми]
толгойн арын хэсэг толгой дагз (хоршоо үг) (хүний толгой болон толгойн ар хэсэг).
дух [бие бүтэц, анатоми]
нүднээс дээших магнайн тус газар духаа үрчийлгэх (духандаа үрчлээ гаргах), духаа цоортол мөргөх (маш ихээр мөргөн залбирах, гуйх), духаа шаах (их гэмшиж харамсах), духаараа мөргөх (магнайн тус газраар мөргөх), духны яс (дух орчмын яс), дух магнай (хоршоо үг) (хөмсөгний дээдээс аваад үс хүртэлх хэсэг), дух цох (хоршоо үг) (гавлын ясны магнайн төв хэсэг), дух чулуу (эрдэс судлал) (хонин чулуу).
залгиур [бие бүтэц, анатоми]
амны хөндийн хойд хэсэг дэх булцан, салст бүрхэвчээр бүрэлдсэн хэсэг, амьсгалах, хоол унд залгих үүрэгтэй хөндий гуурс багалзуур, анагаахад хамрын хөндийн, амны хөндийн, төвөнгийн гэж гурав хуваана залгиурын үрэвсэл (анагаах ухаан) (амьсгалын дээд эрхтний гэмтэл, түлэгдлийн үед залгиурын хана үрэвсэж өвчлөх эмгэг).
нугас [бие бүтэц, анатоми]
хүн болон сээр нуруутан амьтны нурууны нүхэн дотор байх төв мэдрэлийн системтэй холбоотой нялцгай зүйл нугас мэдрэл (нугаснаас шууд гарсан мэдрэлийн судас), нугасыг нь таслах (хүн, амьтны нурууны үеийн нүхэн дотор байх төв мэдрэлийн системийг тасалж үхэлд хүргэх), нугасны ус (нугас орших сувагт байх шингэн зүйл), нуруу нугас (хоршоо үг) (хүн, амьтны ар голын дагуу байрлан дотор нүхэнд нь мэдрэлийн системийн бодос орших хэсэг хэсэг олон яс), нугасгүй дуртай (тун их дуртай). нугасыг нь олохгүй, нурууг нь олох (ажил хэргийн голыг олохгүй ч ойролцоогоор төсөөлөх). нугас(ан) (нэр үг) дундаа эргэх голтой хоёр хавтгай төмрийг хавсруулж хийсэн хаалга цонх, хавхаг зэргийг жаазтай нь холбож нээх хаахад ашиглах хэрэгсэл хаалганы нугас (хаалга тогтоох зориулалт бүхий эргэх голтой хавтгай төмөр), нугас хийх (хаалга, цонхыг их биетэй нь барих тогтоох), нугас муутай хаалга савдаг, нуруу муутай хүн шарвадаг (зүйр үг) (итгэл найдваргүй байдалтай) хоёр банзны хооронд нийлүүлэн зуулгаж тээг болгох бяцхан мод механизмын хоёр ангийн гол бүхий хөдөлгөөнтэй холбоо.
нэхдэс [бие бүтэц, анатоми]
бие махбодын хэсэг бүлэг эс нэхдэс судлал (шинжлэх ухаан) (ургамал амьтны бие махбодын нэхдэсийн зохион байгуулалтыг судлах ухаан), холбох нэхдэс (бие махбодыг холбогч эс).
олгой [бие бүтэц, анатоми]
хүн ба адгуусан амьтны бүдүүн гэдэсний мухар хэсэг мухар олгой (олгойн мухрын дээр байх дотроо битүү, нарийн унжлага), олгойн цутгалан (нарийн болон бүдүүн гэдэсний уулзвар газар), олгой тос (олгойд хийсэн тос), олгой тэжээх (гэдсээ тэжээх), олгой хагаравч тогоон дотроо (аливаа зүйл хэм хэмжээндээ байх), олгойтой ус шиг (эв хавгүй, хэлбэр галбир муутай байдал), олгойдоо ховдог хүн баян боловч сэтгэл нь ядуу (зүйр үг) (ханаж цадахыг үл мэдэх шуналтай зан байдал), олгой хорхой (амьтан судлал) (говьд амьдардаг, олгой мэт хэлбэртэй, маш хортой хорхой).
олжиго [бие бүтэц, анатоми]
олгойн хажууд байх илүү эрхтэн.
өндгөвч [бие бүтэц, анатоми]
эм бэлгийн өндгөн эс бүрдүүлэх эрхтэн өндгөвчний үрэвсэл (анагаах ухаан) (өндгөвч өвчилсөн нь).
өрц [бие бүтэц, анатоми]
хүн, амьтны цээжний хөндий, хэвлийн хөндий хоёрыг заагласан булчинлаг хальс бүхий мах өрцөн доторх зүрх шиг. ааз., өнгөн дээрээ үнсээд авмаар, өрцөн дотроо өшиглөөд авмаар (зүйр үг) (хуурамч зан байдалтай) (шилжсэн утга) гол дунд өрцөө татах (ихэд харамлах), өгнө гэвэл өрцөө татна, авна гэвэл алгаа тосно (зүйр үг) (харамч, шуналтай хүн).
сав [бие бүтэц, анатоми]
умай савны өвчин (умайн өвчин), савны гэм (умайн эмгэг), сав агших (умай агших), сав хэвтэш (хоршоо үг) (умай), нууц сав (нууцын орон, эм бэлгэ эрхтэн).
судас [бие бүтэц, анатоми]
бие махбодын дотор цус гүйх гуурсан эрхтэн судас барих (а.судасны цохилтоор нь оношлох ардын эмчилгээний нэгэн арга б.(шилжсэн утга) эв аяыг нь тааруулах), судас бүдүүрэх (судас хэвийн хэмжээнээс томрох), судас гүрийх (судас тодорч харагдах), судас лугших (судас хүчтэй цохилох), судас хатуурах (артерийн судас хатууран бүдүүрэх), амин судас (а.аминд хүрч болох эмзэг судас, гол судас б.(шилжсэн утга) маш чухал, хэрэгцээтэй), хялгасан судас (салбарласан нарийн судас), судас шөрмөс (хоршоо үг) (бие махбодын цус гүйх нимгэн гуурс болоод булчингийн бүлх шандас), зүрх судас (хоршоо үг) (хүн, амьтны цусны эргэлтийн гол эрхтэн болоод цус гүйх гуурс), судсыг нь атгах (юмны голыг олох).
сүүж [бие бүтэц, анатоми]
хүн, амьтны гуяны дунд чөмөгний дээд этгээдэд ууцтай холболдон байдаг нүхтэй яс сүүж гарахсүүж мултрах (дунд чөмөгний дээд үзүүр нь сүүжний тогооноос мултарч гарах), сүүжний хонхорсүүжний тогоо (сүүжинд, дунд чөмөгний нарийн үзүүрийн мөргөж байдаг хонхор), сүүжний толгой (сүүжний ясны ууцтай холбогдож байгаа хэсэг), сүүжний яс (сүүж), сүүж цоорох (хэвтрийн өвчтэй хүний сүүж хавь газрын арьс нимгэрч цоорох), сүүжээ амраах (а.хэвтэж амрах б.(шилжсэн утга) ажил хийхгүй сул байх), сүүжээ чирэх (эцэж цуцсан адгуус амьтны явах), сүүжин мануул (унтаж байгаа манааны хүн), сүүж нь барс, сэтгэл нь туулай (зүйр үг) (чадалтай боловч аймтгай), сүүлийн хүнд үггүй, сүүжний толгойд махгүй (зүйр үг) (хэлбэл ихэс дээдсийн зөв, эгэл ардад зөв байдаггүй), сүүжиндээ хүчтэй хүн ганц биеэ тэжээнэ, сэтгэлдээ хүчтэй хүн түмэн хүнийг тэжээнэ (цэцэн үг) (оюун ухаан эрхэм).